कोशी प्रदेश
कालीखोलाः बजारभित्रै मूल भएको पोखरी
विराटचोकः अहिले देशमा ‘लकडाउन’ छ । घुमफिर गर्न त के एउटा घरबाट अर्काे घरमा निस्कन पनि पाइँदैन । सबैतिर कोरोनाको सङ्क्रमणको त्रास छ । यस्तो अवस्थामा हरेक समाचार पनि कोरोनासँग सम्बन्धित मात्रै छन् ।
यही बीचमा स्वास्थ्यभन्दा फरक सामग्री यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ । यो सामग्री अध्ययन गरी कोरोनाको सङ्क्रमणको त्रासपछि यस्ता पर्यटकीय क्षेत्रको भ्रमण गरी मन बहलाउन सकिन्छ । त्यसै क्रममा सुन्दरहरैंचाको विराटचोक बजारमा रहेको कालीखोला पोखरीको बारेमा यहाँ पाठ्यसामग्री प्रस्तुत गरिएको छ ।
हजारौँ बिघा जमिनमा सिँचाइ हुने गरी बजारभित्रै पानी उम्रिएको एक पोखरी हो कालीखोला पोखरी । २००८ सालमा देवी स्थापना गरी यहाँ पूजा गरिँदै आएको छ । अहिले २ परिवार बसेर दैनिक पूजा गर्दै आएका छन् ।
देवीसँग कुस्ती खेलेको अनुभव रहेका स्थानीय बनुलाल चौधरी कालीखोला क्षेत्रमा साक्षात् भगवान् अर्थात् देवीको रूप देखा पर्ने बताउँछन् । चौधरी २०३७ सालतिर खेती गर्न हाल रहेको पोखरीको उत्तरतर्फको जग्गामा जाने गरेका थिए ।
काम सकेर मध्याह्न्नको समयमा खाना खान घर जाँदा बाटोमा बच्चाजस्तो देवीको रूप अगाडि देखा परेको बताउँदै देवी देखा परेपछि आफूमाथि आइलागेको र देवीसँग कुस्ती खेलेको उनी सुनाउँछन् । सो क्षेत्रमा कसैले फोहोर गरे आफू मुर्छा पर्ने, बेहोस हुने, गरेको समेत उनले सुनाए । कसैले नराम्रो गरेमा देवी प्रकट भई सचेत गराउने गरेको र आफूले पनि कुनै नौलो फल पाउँदा नयाँ वर्षमा देवी थानमा चढाउने गरेको उनले बताए ।
पहिले सफा, पानी भएकाले यस क्षेत्रका मानिसले त्यहाँको पानी प्रयोग गर्दथे । त्यसबेलामा थोरै घर भएकाले पिउने पानीको स्रोत भनेको त्यो पोखरी नै भएको स्थानीय बताउँछन् । साक्षात् भगवान भएको क्षेत्रमा अहिले फोहोरको डङ्गुर थुप्रिँदा त्यस क्षेत्रमा जाँदा नराम्रो लागेको समेत देवीसँग कुस्ती खेल्ने चौधरी बताउँछन् ।
विभिन्न व्यक्ति सङ्घ संस्थाको सहयोगमा यस आसपास कालीमन्दिर, शिव, गणेश राधाकृष्ण, भीमसेनलगायत विभिन्न देवदेवीको मन्दिर रहेका छन् ।
२०६० सालदेखि यस क्षेत्रमा प्रत्येक वर्ष माघे संक्रान्ति पर्वका अवसरमा एक दिन मेला लाग्ने गरेको मंगल स्मृति प्रतिष्ठान नेपालका अध्यक्ष डिल्लीराम अधिकारीले बताए । शुरुका दिनमा पटुवाको खाडीमा ६ ओटा पाइपको धाराबाट शुरु गरिएको मकर स्नान मेला क्षेत्रमा हाल २६ लाख रुपैयाँको सरकारी सहयोगमा निर्माण गरिएका ९ ओटा आकर्षक धारा रहेका छन् ।
एक दिन लाग्ने मेला भए पनि सबै जातजातिका संस्कृति झल्कने झाँकी, भजन कीर्तनका साथमा सांस्कृतिक कार्यक्रम गरेर भव्य रूपमा मेला लाग्ने गरेको छ । जलाशय क्षेत्र भएकाले यहाँ प्रत्येक वर्ष छठ पूजा पनि हुन्छ ।
पर्यटकीय क्षेत्रका रूपमा विकास गर्नुपर्ने
यस पोखरीलाई धार्मिक पर्यटकीय क्षेत्रका रूपमा विकास गर्न सके आयआर्जनसँगै यो ठाउँको पहिचानलाई देशभर चिनाउन सकिने सम्भावना देखिन्छ । यो ठाउँलाई धार्मिक पर्यटकीय क्षेत्रको रूपमा विकास गर्नुपर्ने कालीखोला बहुउद्देश्यीय सामुदायिक सेवा समितिका अध्यक्ष शिवप्रसाद दाहाल बताउँछन् ।
हाल निर्माण भएको पोखरी २०७२ सालको भूकम्पपछि सुकेको थियो । गत चैतमा पर्यटन बोर्डबाट १ करोड ३५ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन भएको थियो । त्यसमा ठेक्का लागेको ९२ लाखको पनि ५५ प्रतिशत मात्र खर्च भएको थियो । सो खर्चमा पोखरी वरिपरी घेराबारा, एउटा किचन निर्माण र मंगलस्मृति प्रतिष्ठानको अगाडि प्रशासनिक भवनको फाउण्डेसन निर्माण गरिएको छ ।
नौधारा दक्षिणको पोखरीलाई फराकिलो पार्ने र बनेको पोखरीभित्र संरचना बनाउने काम भएको छ । यस्तै, एउटा बोरिङसमेत गाडिएको छ । अहिलो पोखरीमा कमलको फूल हेर्न मानिसहरू आउने गर्दछन् ।
नौधाराको दक्षिणतर्फ ठूलो जलाशय क्षेत्र रहेको छ । यस क्षेत्रमा सुन्दर पोखरी निर्माण गर्न सके अनि माछापालन गर्न सके आन्तरिक पर्यटकलाई बोटिङका लागि तान्न सकिने सम्भावना छ ।
बस्तीसँगै विभिन्न सामुदायिक भवन तथा धार्मिक मन्दिरहरू निर्माण हँुदा मेलास्थल साँघुरिँदै गएको छ । करीब २ बिघा ९ कठ्ठा जग्गा रहेको भए पनि संरचना निर्माणले गर्दा खुला क्षेत्रको अभाव बढ्दै गएको छ ।
Facebook Comment
कोशी प्रदेश सरकारले पहिलो पटक आयोजना गरेको प्रदेश लगानी सम्मेलनमा १ खर्ब ५२ अर्ब १६ करोड बराबरको लगानी सम्झौता भएको छ ।
कोशी प्रदेशका मुख्यदमन्त्री हिक्मतकुमार कार्कीको उपस्थितिमा भएको समापन समारोहमा १ खर्ब ५२ अर्ब १६ करोड लागत अनुमान भएका ४६ वटा परियोजना सञ्चालनका लागि सम्झौता भएको हो ।
प्रदेश लगानी प्राधिकरणका अनुसार कृषि तर्फ आठ परियोजनामा ३ अर्ब, ऊर्जा तर्फ तीन परियोजनामा आठ अर्ब, ६२ करोड, उद्योग तर्फ १२ परियोजनाका लागि ६६ अर्ब ८७ करोड, पूर्वाधारका नौ परियोजना तर्फ ३८ अर्ब ४१ करोड, पर्यटनका १० परियोजनाका ३४ अर्ब १९ करोड, सूचना प्रविधिका दुई परियोजनामा ४७ करोड, फोहोर मैला व्यवस्थापनको ६० करोडको परियोजना सम्झौता भएको हो ।
निजी क्षेत्रका १९ वटा र सार्वजनिक निजी साझेदारीका २७ वटा परियोजना सम्झौता भएको हो । सम्मेलनमा ७१ वटा परियोजना सोकेसिङ गरिएको थियो ।ती परियोजनाको अनुमानित लागत एक खर्ब ७३ अर्ब ४९ करोडको थियो । समापन समारोहलाई सम्बोधन गर्दै कोशी प्रदेशका मुख्यमन्त्री कार्कीले लगानी सम्मेलन सफल भएको बताए ।
कोशी प्रदेश सरकारले पहिलो पटक आयोजना गर्ने प्रदेश लगानी सम्मेलनको तयारी पुरा भएको छ । १८ र १९ वैशाखमा विराटनगरमा लगानी सम्मेलन हुँदैछ ।
सम्मेलनको तयारी पूरा भएको कोशी प्रदेश लगानी प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक सरोज कोइरालाले बताए । उनका अनुसार सम्मेलनका लागि ७१ वटा परियोजना प्रस्तुत गरिनेछ । ती परियोजनाको लागत १ खर्ब ७१ अर्ब हाराहारी छ ।
विराटनगरको वीरेन्द्र सभागृहमा हुने सम्मेलनको उद्घाटन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले उद्घाटन गर्ने तयारी रहेको कोइरालाले बताए । सम्मेलनमा पर्यटन, पूर्वाधार, कृषि, औद्योगिक, ऊर्जा, सूचना प्रविधि र फोहोर व्यवस्थापनलगायत शीर्षक ७१ वटा परियोजना राखिने उनले बताए ।
कृषि तर्फ ४ सय ७० करोड, ऊर्जा क्षेत्रमा २ सय ७७ करोड, औद्योगिक क्षेत्रमा ६५ अर्ब ४० करोड, पूर्वाधार तर्फ ३१ अर्ब १ करोड, आइटी तर्फ ४७ करोड, पर्यटन तर्फ ३५ अर्ब ९७ करोडलगानी भित्र्याउने लक्ष्य राखिएको छ । प्रदेशले लोकल रक्सी ब्राण्डिङदेखि होटल निर्माण, पोडवे सञ्चालन लगायत योजना अघि सारेको छ ।
सम्मेलनमा कोशीका ११ वटा पहाडी जिल्लामा कोदोको रक्सी उद्योग स्थापनाका लागि लगानी जुटाउने लक्ष्य राखेको छ ।
विराटनगरमा मल्टिपर्पाेज कमर्सियल कम्प्लेक्स, फाइभ स्टार होटल, पब्लिक ट्रान्सपोर्ट प्रोजेक्ट, कोशी पोडवे पूर्वाधार निर्माण, विद्युतीय सवारी उद्योग, डाटा सेन्टर स्थापना, डिजिटल कोशीका लागि पूर्वाधार, बेतना सिमसार टुरिजम प्रोजेक्टलगायत योजना मोरङमा छन् ।
सुनसरीमा एग्रो प्रोसेसिङ उद्योग, बर्जुमा बर्जु ताल टुरिजम प्रोजेक्ट, रास ताल टुरिजम प्रोजेक्ट, वाटर पार्क निर्माण, कोशी रिफ्रेसमेन्ट सेन्टर र ग्रीन हाइड्रोजन एण्ड केमिकल फर्टिलाइजर प्रोजेक्टलगायत परियोजना प्रस्तुत हुनेछ ।
उदयपुुरमा क्लिङ्कर प्रोजेक्ट, ग्रीन हाइड्रोजन एण्ड केमिकल फर्टिलाइजर प्रोजेक्ट, झापामा बायो फर्टिलाइजर प्रोडक्सन एण्ड रिसर्च उद्योग, काँकडभिट्टा बसपार्क, मेचीनगरमा इन्टग्र्रेटेड सोलिड वेस्ट मेनेजमेन्ट प्रोजेक्ट, इलाममा देउमाई कफी फार्म, डेरी प्रोडक्ड एण्ड प्रोसेसिङ उद्योग, कन्याम–श्रीअन्तु केबलकार, बुद्धपार्क चित्रे गुम्बा केबलकार, कन्याम मनोरेल प्रोजेक्टलगायत योजना छन् ।
धनकुटामा फ्रुट्स फार्मिङ प्रोसेसिङ उद्योग एग्रो टुरिजम, साँघुरीगढीमा किबी फार्मिङ प्रोसेसिङ उद्योग, एभोकाडो फार्मिङ प्रोसेसिङ उद्योग, भेडेटारमा मल्टिपर्पाेज कम्प्लेक्स, राजाताल टुरिजम प्रोजेक्टलगायत योजना छन् ।
सोलुखुम्बुमा मिनी हाइड्रो परियोजना, चिउरीखर्क नाम्चे रोपवे, चौंरीखर्च छेदिङमा केबलकार, खोटाङमा हलेसी केबलकार–पोडवे निर्माण गर्ने प्रोजेक्ट सम्मेलनमा प्रस्तुत हुनेछ ।
लगानी सम्मेलनका लागि प्रदेश सरकारले ३ करोड रुपैयाँ बजेट छुट्याएको छ । प्रदेश सरकारले आयोजना गर्ने सम्मेलनको सचिवालय व्यवस्थापनमा मात्रै ४० लाख ६० हजार रुपैयाँ बजेट छुट्याएको छ ।
नेकपा एमाले सुन्दरहरैंचाको दोस्रो अधिवेशनबाट अध्यक्षमा डिल्लि प्रसाद ढकाल विजयी भएका छन्। हिजो विराटचोकमा शुरु भएको दोश्रो अधिवेशनमा सहमतिको अन्तिम प्रयास गर्दा पनि सर्बसम्मत हुन नसकेपछि आज अध्यक्ष सहित सम्पूर्ण पदाधिकारीका लागि निर्वाचन भएको हो। अध्यक्षमा विजयी ढकालले १५७ मत प्राप्त गरेभने अर्का अध्यक्षका प्रत्याशी हेमराज सुबेदीले ११५ मत प्राप्त गरे त्यस्तै उपाध्यक्षमा दुर्गा निरौलाले १६४ मत प्राप्त गर्दै विजय भैंइन प्रत्याशी अम्बिका दाहालले १०० मत प्राप्त गरिन ,त्यस्तै सचिवमा दावा तामांग १४९ मत सहित बिजयी भए भने प्रत्याशी बिशाल गुरागाईंले १२१ मत प्राप्त गरे , सहसचिवमा खगेन्द्र पन्धाक १६५ मत र राजेन्द्र धमला १२६ मत सहित बिजयी भएका छन् ।
।
-
अर्थ6 years agoसमाचारमार्फत् आफ्नो चरित्रहत्या गरिएको भन्दै कानेपोखरीका युवा व्यवसायीले गरे पत्रकार सम्मेलन
-
Banner3 years agoसाउनदेखि कुन तहका कर्मचारीको कति तलब ?
-
खेलकुद6 years agoरंगशालाको अवलोकन
-
मुख्य5 years agoशेयर बजारमा झिनो अंकको गिरावट
-
अर्थ5 years agoगोर्खा डिपाटमेन्ट स्टोर विराटचोकलाई ५० हजार जरिवाना
-
मुख्य6 years agoसुन्दरहरैंचामा चोरले बोरामा हालेर लादैं गरेको बच्चालाई आमाले खोस्न सफल
-
मुख्य5 years agoपुस १० गते खण्डग्रास सूर्यग्रहण लाग्ने भएकाले मोरङका संस्थागत विद्यालय बिदा
-
Banner5 years agoगोठगाउँमा पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालय सर्ने, गोठगाउँमा आज साँझ दीप प्रज्वलन गरिने
You must be logged in to post a comment Login